کانون اسلامی فارغ التحصیلان شبه قاره هند با ارسال نامه ای به سفارت هند گزارش نشست راهبردهای تقویت روابط فرهنگی ایران و شبه قاره هند را به سفیر هندوستان در ایران تقدیم کرد .
شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ و در حاشیه سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست «راهبردهای تقویت روابط فرهنگی ایران و شبه قاره هند»، با حضور منوچهر متکی (منتخب مردم تهران در مجلس شورای اسلامی)، مهدی نبی‌زاده (سفیر سابق ایران در هند)، محمدحسین کریمی (رایزن علمی سابق ایران در هند) و حسین دیوسالار (مشاور ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) در سرای ملل برگزار شد.
دبیر و مجری این نشست نیز خانم فاطمه سماواتی دبیر فرهنگی کانون اسلامی فارغ التحصیلان شبه قاره هند بود.
دبیر نشست در ابتدای این برنامه به بیان اهمیت موضوع پرداخته و افزود: با توجه به پیشینه روابط فرهنگی ایران و هند در دوران قدیم و حوزه تمدنی مشترک میان دو کشور، می‌خواهیم به طور دقیق این مسئله را بررسی کرده و اهمیت نقش تاریخی و تحکیم روابط فرهنگی را نشان دهیم.
هدف دیگر این نشست، معرفی کانون اسلامی فارغ‌التحصیلان شبه‌قاره است که با حدود شش هزار نفر ارتباط داشته که عمدتا فارغ التحصیلانی ایرانی از دانشگاه های هندوستان بوده و البته در بین این افراد، فارغ التحصیلانی از بخش های مختلف دنیا نیز وجود دارد.
هدف دیگر این نشست، معرفی کانون اسلامی فارغ‌التحصیلان شبه‌قاره است که با حدود شش هزار نفر ارتباط داشته که عمدتا فارغ التحصیلانی ایرانی از دانشگاه های هندوستان بوده و البته در بین این افراد، فارغ التحصیلانی از بخش های مختلف دنیا نیز وجود دارد.
در ادامه این نشست، سید مهدی نبی‌زاده سفیر سابق ایران در هندوستان، روابط کشورها را بر سه پایه سیاست اقتصاد و فرهنگ دانست. وی در این رابطه تصریح کرد: نگاه من همیشه این بوده که فرهنگ، زیر بنا و پایه‌گذار روابط کشورها است و نباید همه چیز را بر مبنای اقتصاد و سیاست قرار دهیم. اگرچه سیاست و اقتصاد لازم و ملزوم یکدیگر محسوب شده و طی نوسان روابط کشورها می‌تواند افزایش و کاهش داشته باشد اما روابط فرهنگی از این الگو پیروی نکرده و حتی اگر برای مدتی قطع شود هم باز در آینده شکل گرفته و ظاهر می شود.
سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در هندوستان ضمن تاکید بر این موضوع که روابط ایران و هند به هزاران سال قبل بر می‌گردد؛ افزود: از دوران آریایی‌ها فرهنگ دو کشور در هم آمیخته شدند. در نتیجه رفت و آمد، جهانگردان، مسافران، تاجران و سیاست‌مداران به تدریج روابط فرهنگی میان دو کشور در طول هزاران سال شکل گرفت. در دوران صفویه و تیموریان این حرکت فرهنگی به اوج خود رسیده و حدود نهصد سال پیش، وارد مرحله جدیدی شد. ما شاهد هستیم در دورانی که تفکر در ایران دچار پسرفت شده بود، اندیشمندان ایرانی به هند مهاجرت کرده و افکار خود را ترویج می‌کردند. در هنر نیز این ارتباطات را می‌بینیم؛ فرهنگ معماری دو کشور با یکدیگر پیوندی عمیق داشته و در بخش هایی به بعنوان هنر ایرانی اسلامی به نمایش گذاشته می‌شود. در این میان با افزایش نفوذ زبان فارسی در هندوستان همزمان با حکومت پادشاهان مسلمان در این کشور، این زبان به به زبانی درباری تبدیل شده و توسط درباریان و پادشاهان استفاده می‌شد. یکی از تلاش های اصلی استعمار انگلیس این بود که این زبان را از بین برد.
سید مهدی نبی‌زاده در ادامه به تجربیات دوران زندگی و حضورش در هندوستان اشاره کرده و گفت: دوران تحصیل ما قبل از انقلاب اسلامی بود و ما به عینه بسیاری از روابط فرهنگی که در هند وجود داشت را دیدیم. حضور گسترده مسلمانان در هند بسیار مهم بوده و شاید به همین دلیل بسیاری از مردم ایران به هند علاقه‌مندند. روابط فرهنگی دو کشور به نوعی است که اگر روابط سیاسی هم کم شود، هیچگاه روابط انسانی میان هندی‌ها و ایرانیان از بین نمی‌رود و همچنان وجود دارد.
انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی در هندوستان، در سال های قبل از انقلاب تاسیس شده و توانست روابط میان مسلمانان افزایش دهد. ما توانستیم تجمع عظیمی از مسلمانان ترتیب دهیم و در ادامه انقلاب اسلامی ایران توانست وحدت بیشتری بین مسلمانان هند به وجود بیاورد. در ادامه روابط ما بیشتر شد و تداوم یافت.
نبی زاده با عنوان این موضوع که شعار ما در اول انقلاب «خون بر شمشیر پیروز است» بود، تاکید کرد که این موضوع را در طول تاریخ هم در نهضت امام حسین مشاهده کرده و در جریان انقلاب اسلامی دیدیم و و امروز هم تحقق این شعار در فلسطین به واقعیت پیوسته است.
فعالیت انجمن اسلامی دانشجویان هند در سال های پیش از انقلاب و ابتدای پیروزی انقلاب شروع شده و در آن دوره دو گروه در مقابل ما قرار داشتند: کمونیست‌ها و سلطنت‌طلب‌ها.
حرکت اسلامی دانشجویان نشان داد که ما با مبنای اسلامی می‌توانیم رهایی از استثمار و استعمار را برای بشریت به ارمغان بیاوریم. البته این مسیر چندان ساده هم نبود.
در ادامه این نشست، آقای منوچهر متکی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و وزیر اسبق امور خارجه به بیان توضیحات خود پرداخته و گفت: سخن‌گفتن از هند و ایران بحث از تاریخی طولانی است و پیچیدگی این مناسبات، پیشینه طولانی آن و جامعیتش در حوزه‌های فرهنگی و اقتصادی بسیار با اهمیت محسوب می شود. فرهنگ ایرانی در هندوستان دو حوزه یعنی اسلام و ادبیات، هنر و زبان فارسی نقش داشته و ما در کشمیر و جای جای کشور بزرگ هند، بزرگانی ایرانی را داریم مانند شهید ثالث که مورد احترام بسیار بالایی قرار دارند.
وی درباره ارتباط ایران با شرق و غرب گفت: در ارتباط با شرق و غرب جهان با محوریت ایران، دو آموزه و تجربه ارزشمند داریم؛ هر زمان که به توصیه غرب‌گرایان توجه کردیم، آنچه به دست آمد، غرب‌زدگی بود. اما روابط ما با شرق همراه بود با اثرگذاری در حوزه‌های اخلاقی و فرهنگی.
متکی در ادامه توضیحاتش افزود: زبان فارسی در شبه‌قاره هندوستان، زبانی مانند دیگر زبان‌ها نیست؛ این زبان همراه با کلمات و ساختارش محتوای فرهنگی را نیز منتقل می‌کند. از نگاه هندی‌ها ادبیات فارسی مملو از مطالب آموزشی و انسانی و اخلاقی بود و به همین دلیل اشعار فارسی در شبه‌قاره به عنوان درس‌های زندگی مد نظر قرار می‌گرفتند.
وی ضمن اشاره به این واقعیت که مردم شبه‌قاره هند با فراگیری زبان فارسی با دنیایی نو و ادبیاتی جدید آشنا می‌شدند، تاکید کرد: اتفاقاً شبه قاره هند از جمله محیط‌هایی بود که ادبیات انسان‌دوستانه در آن نقش‌آفرینی می‌کند؛ مثلاً در اشعار فردوسی از مقاومت و ایستادگی برای وطن سخن رفته بود.
به این ترتیب ما شاهد هستیم فرهنگ ایران وقتی که به شرق سفر می‌کند اثرگذار است اما وقتی به سمت غرب روی می‌کند، تاثیرپذیر است و این تفاوتی اساسی است. کتاب غرب‌زدگی جلال آل‌احمد تا حدودی این مسئله را نشان می‌دهد.
وزیر اسبق امور خارجه ایران درباره روابط ایران و هند گفت: در برهه ای از تاریخ، کسانی که روابط هند و ایران را سامان می‌دادند، زبان‌دانان فارسی بودند. بعدها که رونق زبان فارسی کم شد ما اثرش را بر روابط اقتصادی دیدیم. نقش زبان فارسی علاوه بر هندوستان، در پاکستان و بنگلادش نیز اثرگذار بود. از سوی دیگر باید توجه داشت، ایران و هند و چین سه پهنه‌ی ظهور ادیان بزرگ هستند. ادیان بزرگ جهانی مانند هندوئیسم و بودیسم در هند، چین، تایلند و ژاپن ظهور کردند و ادیان ابراهیمی نیز در غرب آسیا ظاهر شدند. همین موضوع، آسیا را به عنوان محل جلوه و ظهور ادیان مختلف معرفی می‌کند.
وی در ادامه توضیحاتش افزود: بنابراین به لحاظ معنویت هم این ارتباطات بسیار موثر بود و حتی طی دهه های گذشته هندی‌ها با شناخت روحیات ایرانیان سعی کردند با صدور فیلم‌ها همبستگی‌ای میان مردم ایران و ادبیات سینمایی هند ایجاد کنند. داستان‌های هند در فیلم‌های قدیمی آن ها، از پنجاه سال پیش نوعاً قصه‌ها و دردهای مشترک بود.
منوچهر متکی در پایان سخنش گفت: باید اذعان داشت که روابط ایران و هند همواره صمیمانه بوده و ما در طول تاریخ زبان یکدیگر را متوجه می‌شدیم تا زمانی که عواملی خارجی به عنوان مانع ایجاد شد. شعار ما همواره طی سال های گذشته این بود که ما و هند روابطمان را خارج از متغیرهای خارجی دنبال می‌کنیم. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی کشورها با محوریت اسلام هراسی و ایران‌هراسی سعی می‌کردند بر روابط ما خدشه وارد کنند. البته بخشی از بار بهبود روابط ایران و هند بر دوش نخبگان و بازرگانان ایران و هند است و مهم ترین مساله این است که در طول تاریخ، همواره همزیستی مسالمت‌آمیز میان ایران وهند حفظ شده است.
در ادامه این نشست، محمدحسین کریم رایزن علمی سابق ایران در هند گفت: ما از کودکی با شبه قاره هند آشنا شدیم. وقتی در هند بودم، نشانه‌های فضای اسلامی در همه جا در بیشتر مواقع دیده می‌شد و حتی در رویدادهایی مانند ماه رمضان، افطاری‌هایی به دانشجویان در هند داده می‌شد یا بحث محرم و حتی همین روز قدس در هند جدی بود. به این ترتیب باید گفت اسلام هراسی و ایران هراسی در هند وجود نداشت.
در پایان این نشست نیز حسین دیوسالار مشاور ویژه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: باتوجه به فرمایشات همه دوستان، روابط فرهنگی و روابط خارجی در حوزه‌های مختلف حائز اهمیت است و باید مورد توجه قرار بگیرد. در ماه‌های اخیر به دلیل شرکت در نمایشگاه بین‌المللی کتاب هند و سفر رئیس جمهور به پاکستان باید گفت واقعاً ظرفیت برای توسعه روابط فرهنگی ارزشمند است.
وی همچنین بازیگری و نقش‌آفرینی دو طرف در این رابطه را برای توسعه این روابط موثر دانسته و افزود: با گسترش روابط فرهنگی به دیپلماسی قدرتمند در حوزه فرهنگی خواهیم رسید.
ارسال نظر
آخرین اخبار
نیازمندیها
مطبوعات و خبرگزاریها