سایه روشن های زیادی در کودتای نظامی ترکیه وجود دارد
وی با بیان این که اتفاق شب گذشته سایه روشن های زیادی در کنار آن وجود دارد، گفت: این کودتای نافرجام چند ساعته زوایای پنهانی دارد، بعد از اذان صبح معلوم شد که کودتا با شکست مواجه شده است.
متکی افزود: در ارتش البته نارضایتی هایی وجود دارد، که بخشی از آن قدرت خواهی و بخشی تفکر حاکم بر ارتش ترکیه است که لائیک سنگ بنای آن را تشکیل می دهد.
وی بیان کرد: در چهار سالی که بنده در ترکیه بودم می دیدم جوانان ترکیه با تقیدات دینی به دنبال آموزه های دینی هستند، از 1980 تا 1996 ما یک دوره شانزده ساله را در این کشور داریم، این دوره، دوره ایجاد آگاهی های جدید، خیزش های نو بویژه در بین جوانان است.
متکی بیان داشت: در این 16 سال از سوی کسانی که به ترکیه به عنوان همراه با غرب و عضو ناتو نگاه می کردند، برای این کشور مهندسی کردند.
وی اظهار داشت: ترکیه دارای بدنه اسلامی است، ما میزگردی را در سالگرد پیروزی انقلاب داشتیم، آنجا بحث شد که چرا با انقلاب اسلامی مخالفت می شود، آنها گفتند جوانان غربی به دلیل تعامل با غرب احساس حقارت به آنها دست داده است.
ارتش و کودتاچیان تنها مجری طرح بودند
دیپلمات کهنه کار کشورمان تصریح کرد: کودتای گذشته عواملی پشت صحنه آن بوده است، ارتش و کودتاچیان مجریان این برنامه بودند، محافلی در خارج از ترکیه از این حادثه مطلع بودند مثل آمریکا.
وی بیان داشت: آمریکایی ها هنوز نمی شود گفت پشت این کودتا به عنوان حامی بودند، اگر می خواستند کودتای تمام عیار بکنند، ظرفیت هایی داشتند که به نتیجه برسانند.
متکی بیان داشت: آمریکایی ها تا حوالی ساعت چهار صبح هیچ اظهار نظری نفیا و اثباتا نداشتند، گفتند ما رصد می کنیم، پس از این که نشانه های شکست کودتا ظاهر شد، اظهار نظر می کنند که مردم به دموکراسی احترام بگذارند.
وی با اشاره به بازداشت سه هزار نفر در این کودتا، تصریح کرد: ارتباط تنگاتنگی بین ارتش ترکیه و ارتش آمریکا و ناتو وجود دارد، این فکر و ایده یک شبه و یک روزه نبوده و بخش مهمی از ارتش با خبر بودند.
آمریکا و سیا نمی توانست از کودتای ترکیه بی خبر باشد
متکی گفت: مگر می شود آمریکایی ها و سیا از این مسائل خبر نداشته باشند، سازمان میت ترکیه جزو یکی از فعال ترین و قوی ترین سازمان های اطلاعاتی منطقه است، آقای هاکان فیدان که از دوستان نزدیک داوود اوغلو است از میانه این دولت ریاست این سازمان را به عهده دارد و هیچ صدایی از آنها بلند نمی شود بعد مشخص می شود این سازمان و سازمان دیانت و مردم عواملی بودند کودتا را دوره کردند و موفق هم شدند.
وی با بیان این که آمریکا از کودتای ترکیه اطلاع داشت، تاکید کرد: معتقدم در ترکیه کسانی غیر از کودتاگران و در خارج کسانی از این حرکت مطلع بودند، دو روز قبل فرانسه سفارت خود را به دلیل امنیتی می بندد، در حالی که اتفاق تروریستی مدتی قبل در ترکیه واقع شده بود.
متکی در مورد دلایل کودتای ترکیه گفت: ما شواهد کافی نداریم که جریان گولن عامل این کودتا بوده باشد، ممکن است بهره بردار از نتایج آن باشد، اما شواهدی وجود ندارد.
وی بیان داشت: اگر می خواستند وارد این میدان شوند باید همه ظرفیت های خود را بکار گیرند، اذعان شان به عدم دخالت و محکوم کردن نشان می دهد که شواهد قوی در این زمینه نداریم.
دیپلمات پیشین کشورمان اظهار داشت: البته در ارتش انگیزه هایی وجود داشت، جابجایی ها و تصفیه هایی صورت گرفته بود، در بدنه بالای ارتش همه همراهی با کودتا نداشتند، در یک رده پایین تر بودند که یا برکنار شده بودند و یا جایگاه چندانی نداشتند.
متکی با بیان این که از توانمندی اردوغان نباید غفلت کرد، افزود: در زمانی که ایشان در استانبول شهردار بود، شهرداری قوی بود، او کارهایی را انجام داد که نشان دهنده توانمندی بالای او بود، ویژگی دیگرش برداشتن موانع از مسیر کار بود.
وزیر خارجه اسبق کشورمان بیان داشت: اردوغان وقتی پیروز می شود ترکیه جدیدی می سازد، یک بعد کار او توجه به بعد اسلام گرایی بود؛ او جایگاه ترکیه را در منطقه تا حدود بسیاری ارتقا بخشید.
ماموریت و نقشی که برای اردوغان تعریف شده بود
وی بیان کرد: ترکیه در ماجرای انتخابات ریاست جمهوری لبنان نقش آفرینی می کند، ترکیه در ارتقای جایگاه حماس نقش آفرینی می کند، اما در ماجرای سوریه و لیبی همه توافقات را کنار می گذارد و به نحوی دیگر عمل می کند.
متکی افزود: حزب عدالت و توسعه زمانی که به پیروزی رسید، اردوغان در زندان بود، تصور می کنم آقای اردوغان در آنجا با یک معادله چند وجهی از سوی کسانی که مرزهای لائیک و حامیان بیرونی ترکیه و کشاندگان ترکیه به سمت غرب هستند به توافقی رسیدند که ایشان در یک محدوده حرکت کند.
وی تصریح کرد: اردوغان بداند او به تنهایی نمی تواند در یک معادله چند وجهی هم به فکر ارتباط با اسرائیل باشد، هم علیه سوریه وارد موضع گیری و نبرد شود.
کودتا راه اردوغان را دشوارتر کرد
متکی اظهار داشت: بزرگ ترین اشتباه استراتژیک اردوغان جنگ علیه سوریه بود؛ من معتقدم با شکست این کودتا یا پایان این حرکت راه اردوغان بسیار دشوارتر و سخت تر خواهد بود.
کارشناس مسائل بین الملل درباره مهم ترین تبعات کودتا در ابعاد سیاسی کشور ترکیه، گفت: ترکیه در پنج سال اخیر نشان داد در جهاتی قابل پیش بینی نیست و این جایگاه ترکیه را تضعیف کرده است.
وی گفت: ترکیه در تعامل با کردها در داخل کشور خود موفق بوده است، چه کسانی پوست خربزه زیر پای او قرار دادند؛ قابل سیاسی نبودن حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان می تواند برای او و کشورش آسیب زا باشد.
سفیر اسبق کشورمان در ترکیه اقتدار گرای تمامیت خواه و حذف غیر صمیمانه و خصمانه مخالفین از ویژگی های اردوغان است، گفت: اردوغان، آقای گل و داوود اوغلو را به صورت غیر صمیمانه کنار گذاشت، گولن جایگاه استادی بر اردوغان داشت اما او در مقابله با او ایستاد.
وی در پایان به نقش و جایگاه مردم برای مقابله با دخالت بیگانه در کودتا و مقابله با نقشه های دشمنان، در جایی که مردم در صحنه باشند، جایی برای این گونه حرکت ها نمی ماند. /924/
