زبان وادبیات فارسی میراث مشترک هندوایران ( بخش دهم )

دکتر رضا مصطفوی سبزواری در سال ۱۳۲۰ شمسی در سبزوار در خانواده روحانی و فرهنگی متولد شد پدرش مرحوم حجت الاسلام والمسلمین حاج شیخ اسدالله مصطفوی سبزواری از مدرسان حوزه‌های علمیه سبزوار و نیز دبیر رسمی فرهنگ سبزوار بود
تحصیلات ابتدایی رسمی را در روستای مهر در غرب سبزوار که مرحوم پدرش را به عنوان مدیر مدرسه مهرگان مهر به آنجا منتقل کرده بودند به دلیل داشتن سواد قرآنی از کلاس سوم آغاز کرد و در خرداد ماه ۱۳۳۲ کلاس ششم ابتدایی را پس از آنکه پدر به شهر سبزوار منتقل گردید دز آن دیار به پایان برد.
پس از اخذ دیپلم متوسطه در خرداد ماه ۱۳۳۸ و با توجه به گرایش داوطلبان ورود به دانشگاه در آن زمان به رشته پزشکی مقدمات ثبت نام در آن رشته را در دانشگاه مشهد انجام داد.

اما مرحوم پدرش معتقد بود که چون رشته پزشکی درس تشریح دارد و باید مردگان را تکه پاره کرد این کار شرعا جایز نیست و ایشانرا از ادامه تحصیل در رشته پزشکی منع کرد و هرچند در عالم نوجوانی ایشان به گفتار پیامبر اکرم صلی الله در این خصوص استناد می‌کردکه العلم علمان علم الابدان و علم الادیان ولی سودی نداشت و پدر در اعتقاد خود سخت استوار بود و بر ان پاقشاری می کرد و اصولاً در تمام مسائل زندگی سخت مقید به انجام دادن دستورهای دینی و توصیه های معصومین دین (ع) بود‌.
او در کسوت معلمی به کار خود ادامه داد و به دانشسرای مشهد رفت و در سال ۱۳۳۸ در کنکور دانشکده ادبیات وعلوم انسانی مشهد شرکت کرد و پذیرفته شد و در محضر استادانی همچون شادروان دکتر علی اکبر فیاض دکتر احمدعلی رجایی بخارایی دکتر غلامحسین یوسفی سعید نفیسی بدیع الزمان فروزانفر دکتر ماهیار نوابی تلمذ کرد.

در دهم شهریور ماه ۱۳۴۱ پس از گذراندن رساله تحصیلی که در آن زمان گذراندن رساله در دوره لیسانس هم جزو مقررات بود علاقه به ادامه تحصیل و نیز توصیه پدر او را به دانشسرای عالی تهران برای ادامه تحصیل و در دوره فوق لیسانس ادبیات و علوم تربیتی کشاند، در این برهه نیز همزمان با کار تدریس از محضر عالمان و مدرسان بزرگ حوزه علمیه سبزوار کسب فیض کرد.
در شهریور ماه ۱۳۴۹ پس از تلاش بسیار جهت انتقال و ادامه تحصیل به تهران منتقل شد و ضمن خدمت در ناحیه ۲ آموزش و پرورش در کنکورهای مربوط به تحصیلات دوره فوق لیسانس و سپس دکترای زبان ادبیات فارسی در دانشگاه تهران ادامه داد
در تیر ماه ۱۳۵۴ از پایان‌نامه دکتری خود تحت عنوان تصحیح انتقادی و شرح و تحلیل دیوان مولانا عبدالرحمان جامی به راهنمایی استاد دکتر مهدی محقق دفاع کرد
و در میان فارغ التحصیلان دکترا گواهی رتبه اول دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران را از آن خود کرد
در سال ۱۳۵۶ به عنوان استفاده از فرصت مطالعاتی برای تحقیق درباره نسخه خطی فارسی موجود در کتابخانه انگلستان و نیز تحقیق پیرامون پژوهش‌های دانشمندان انگلیسی درباره زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی به دانشگاه کمبریج انگلستان رفت
همزمان با انقلاب شکوهمند انقلاب اسلامی فرصت مطالعاتی را رها کرده و به وطن بازگشت و به عضویت گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی درآمد و پس از طی مرتبه‌های دانشگاهی با پایه ۳۳مرتبه استادی به تعلیم وتربیت دانشجویان در مقاطع کارشناسی تا دکتری همت ورزید.

در سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۳ با ماموریت وزارت فرهنگ و آموزش عالی به عنوان استاد مدعو در دانشگاه‌های دهلی و جامعه ملی اسلامیه و نیز در دانشگاه جواهر لعل نیروی هندوستان به تدریس وتحقیق پرداخت.
و بالاخره در مهرماه ۱۳۷۸ تا شهریور ۱۳۸۲ به پیشنهاد سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان رایزن فرهنگی ایران در پاکستان انتخاب شد و همزمان در دانشگاه ملی زبان‌های نوین اسلام آباد به تدریس در دوره فوق لیسانس و دکترای زبان ادبیات فارسی اشتعال داشت،
استاد سبزواری همچنین سالیان متمادی مجله‌ای ادبی به نام پیغام آشنا که نام ان را از ابیاتی از سعدی و هم علامه اقبال لاهوری گرفته بود به عنوان مدیر مسئول و نویسنده مقالات انتشار می‌داد
فعالیت‌های گسترده علمی و دانشگاهی و مدیریتی و نیز موفقیت‌های استاد رضا مصطفوی سبزواری در کتاب حاصل خویش توسط انتشارات آریازمین چاپ و منتشر شده است،از جمله آثار منتشره جناب استاد دکتر رضا مصطفوی سبزواری می توان به این کتاب‌ها اشاره کرد:
سعدی، از انتشارات دانشگاه ابوریحان بیرونی، ۱۳۵۵ ش، تهران و چند بار تجدید چاپ.

فردوسی از انتشارات دانشگاه ابوریحان بیرونی( با همکاری)۱۳۵۶ ش، تهران و چندین بار تجدید چاپ. –

جامی (دو مجلد) از انتشارات دانشگاه ابوریحان بیرونی، ۱۳۵۶ش، تهران و چندین بار تجدید چاپ .

عطار نیشابوری از انتشارات ابوریحان بیرونی چاپ سوم مهرماه ۱۳۵۸ ش، تهران و چند بار تجدید چاپ.

نظامی( دو مجلد) از انتشارات دانشگاه ابوریحان بیرونی( با همکاری) چاپ سوم مهرماه ۱۳۵۸ ش، تهران و چند بار تجدید چاپ.

شخصیت های ادبی وفات الاعیان (ترجمه از عربی) پایان نامه، دوره لیسانس، سال ۱۳۴۱، مشهد.

پژوهش‌هایی درباره قهرمانان و شخصیت‌های شاهنامه بر اساس متن از جمله طرح‌های دانشگاهی سال‌های ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۹ ش.

تاریخ بیهقی از دانشگاه پیام نور ۱۳۶۸ تهران چاپ سیزدهم آزمایشی در سال ۱۳۷۶ و چاپ سیزدهم قطعی در اسفند ماه ۱۳۸۵ انتشار یافته است.

لعت نامه فارسی ،موسسه لعت نامه دهخدا وابسته به دانشگاه تهران، جزو هیئت مؤلفان که از سال ۱۳۶۰ آغاز شده وتاکنون ۲۴ مجلد آن انتشار یافته است.

مهر ومشتری (تصحیح انتقادی متن تعليقات،توضیحات)؛ بر اساس نسخه تحریریافته درعصر شاعر ومقابله با نسخه های خطی دیگر در سطح جهان، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۵ش، تهران، که در سال ۱۳۷۷ بعنوان کتاب نمونه در دانشگاه پیام نور به عنوان کتاب برگزیده سال معرفی گردیده است.
لعت نامه فارسی-هندی، از انتشارات رایزنی جمهوری اسلامی ایران- دهلی نو باهمکاری استادان دانشگاه‌های دهلی، انتشارات راج کمل پرکاشن، دهلی نو ۲۰۰۱

ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩﯼ کلیات دیوان جامی بر اساس قدیم ترین نسخه‌ های موجوﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﺍﯼ ﺑﻪ ﺧﻂ ﺷﺎﻋﺮ ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ تعلیمات و ﺷﺮﺡ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺕ ( ﺁﻣﺎﺩﻩ ﭼﺎﭖ )

ﺷﻔﺎﺀ ﺍﻻﻣﺮﺍﺽ ﯾﺎ ﺯﺑﺪﻩ ﻗﻮﺍﻧﯿﻦ ﺍﻟﻌﻼﺝ ﻓﯽ ﺍﻟﻄﺐ ﺗﺎﻟﯿﻒ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻼﺀﺍﻟﺪﯾﻦ ﻫﺒﻪ ﺍلله ﺳﺒﺰﻭﺍﺭﯼ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻣﺘﻦ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺳﻪ ﻧﺴﺨﻪ
ﺧﻄﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻓﻬﺮست ﻭﺍﮊﻩ ﻫﺎﯼ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻭ ﺩﺍﺭوﯾﯽ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺘﻦ ( ﺯﯾﺮ ﭼﺎﭖ )

ﯾﺎﺩﮔﺎﺭ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ( ﺳﯽ ﻭ ﺩﻭ ﺟﺴﺘﺎﺭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺷﺒﻪ ﻗﺎﺭﻩ ﻫﻨﺪ ﻭ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ) ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺑﯿﻦ ﺍﻟﻤﻠﯽ ﺍﻟﻬﺪﯼ ﺗﻬﺮﺍﻥ ۱۳۸۲

ﭘﮋﻭﻫﺸﻬﺎﯼ ﻋﻠﯽ ( ﻉ ) ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺩﺭ ﭘﻠﮑﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﻧﺎﺷﺮ ﺭﺍﯾﺰﻧﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺝ.ﺍ.ﺍ.ﺍﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎﻩ ۱۳۸۰

ﺣﺎﻓﻆ ﭘﮋﻭﻫﯽ ﺩﺭ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺭﺍﯾﺰﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺝ.ﺍ.ﺍ. ۱۳۸۰

فرﻫﻨﮓ ﻓﺎﺭﺳﯽ – ﺍﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ( ﺣﺮﻑ ﺁ ) ( ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎﺭﯼ ) ﺭﺍﯾﺰﻧﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺝ.ﺍ.ﺍ. ﺁﺑﺎﻥ ﻣﺎﻩ ۱۳۷۲

ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺑﯿﻬﻘﯽ ﺳﻤﺖ ( ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺗﺪﻭﯾﻦ ﮐﺘﺐ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎ ) ﭼﺎﭖ ﺍﻭﻝ ﭘﺎﯾﯿﺰ ۱۳۸۶ ﺗﻬﺮﺍﻥ

ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺸﻬﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻫﺎﯼ ﺩﯾﺮﯾﻨﻪ ﺯﺑﺎﻧﯽ ﻭ ﺍﺩﺑﯽ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻭ ﺯﯾﺮ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻭ ﺷﺒﻪ ﻗﺎﺭﻩ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ
( ﻫﻨﺪ ﻭ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ) ۱۴۰۰

ﭘﮋﻭﻫﺸﻬﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﺍﺩﺏ ﭘﺎﺭﺳﯽ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﯾﺮﺍﻥ ( ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ۱۴۰۰ )

تهیه و تدوین: کمیته فرهنگی کانون شبه قاره