پروفسور محمدکاظم کهدویی، یکی از برجستهترین چهرههای علمی و ادبی ایران، در ۳۰ شهریور ۱۳۳۵ (۲۰ سپتامبر ۱۹۵۶) در روستای صادقآباد پیشکوه یزد، در فاصله ۴۰ کیلومتری جاده یزد به شیراز، دیده به جهان گشود. پدرش معماری ماهر بود که در کنار حرفه خود به کشاورزی و دامپروری نیز مشغول بود. این محیط ساده اما سرشار از فرهنگ و تلاش، زمینهساز رشد و شکوفایی استعدادهای این دانشمند برجسته شد.
دکتر کهدویی تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش به پایان رساند و در سال ۱۳۵۰ به تهران مهاجرت کرد. به دلیل شرایط خاص، هشت سال از تحصیل بازماند، اما با ارادهای استثنایی، از سال ۱۳۵۶ تحصیلات خود را در مقطع راهنمایی از سر گرفت و بهصورت جهشی پیش رفت. ایشان در سال ۱۳۶۲ دیپلم خود را در رشته اقتصاد اجتماعی از کرج اخذ کرد و همزمان به عنوان مربی تربیتی در مدارس راهنمایی و دبیرستانهای کرج مشغول به تدریس شد. استعداد و تعهد او در این نقش باعث شد تا به عنوان مربی برگزیده انتخاب شود. همچنین، در همین دوره به عنوان رئیس واحد دانشآموزی امور تربیتی و عضو شورای تربیتی شهرستان کرج فعالیت داشت.
در بهمن ۱۳۶۲، دکتر کهدویی در دانشسرای عالی یزد (دانشگاه تربیت معلم کنونی) پذیرفته شد و تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی آغاز کرد. او مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۳۶۶ از دانشگاه تربیت معلم یزد، کارشناسی ارشد را در سال ۱۳۶۹ از دانشگاه تربیت مدرس تهران، و دکتری را در سال ۱۳۷۵ از دانشگاه تهران در همین رشته به دست آورد. پایاننامه کارشناسی ارشد او با عنوان «تصحیح شرح شرفنامه نظامی» تحت راهنمایی دکتر بهروز ثروتیان و رساله دکتریاش با عنوان «چهار عنصر در شعر فارسی تا حمله مغول» به راهنمایی استاد مظاهر مصفا، از جمله آثار برجسته او در این دوره هستند.
از تیرماه ۱۳۷۰، پروفسور کهدویی فعالیت خود را به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه یزد آغاز کرد و از همان زمان به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت. در کنار تدریس، او مسئولیتهای متعددی بر عهده گرفت، از جمله ریاست دبیرستان شهید صدوقی تفت در سال ۱۳۶۶ و مدیریت کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد به مدت سه سال. همچنین، به مدت سه سال رئیس دانشگاه پیام نور منطقه چهار کشور (شامل استانهای یزد، کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان) بود. از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۵، به عنوان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در افغانستان فعالیت کرد و پس از بازگشت، به مدت سه سال ریاست دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه یزد را بر عهده داشت.
دکتر کهدویی در حوزه تدریس بینالمللی نیز کارنامهای درخشان دارد. او از سال ۱۳۷۲ به مدت دو سال و چهار ماه به عنوان مدرس اعزامی جمهوری اسلامی ایران در دانشگاه داکا (بنگلادش) فعالیت کرد و بین سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ به مدت دو سال و سه ماه در دانشگاه شانگهای (چین) به تدریس پرداخت. همچنین، در سالهای ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ بار دیگر به دانشگاه داکا بازگشت. او دورههای بازآموزی برای اساتید زبان فارسی در هند (دهلی، ۱۳۷۳-۱۳۷۵) و ارمنستان (ایروان) برگزار کرد و در دانشگاه کابل نیز همزمان با مسئولیت رایزنی فرهنگی به تدریس مشغول بود.
فعالیتهای علمی و پژوهشی پروفسور کهدویی بسیار گسترده است. او تاکنون بیش از ۷۰ مقاله علمی-پژوهشی و ترویجی در مجلات داخلی و خارجی منتشر کرده و بیش از ۹۰ مقاله در کنفرانسهای داخلی و بینالمللی ارائه داده است. همچنین، بیش از ۴۰ رساله دکتری و کارشناسی ارشد را راهنمایی کرده و بیش از ۲۰۰ مقاله علمی-ادبی را داوری کرده است. از دیگر فعالیتهای او میتوان به داوری بیش از ۴۰ پایاننامه دکتری و ارشد اشاره کرد.
دکتر کهدویی در حوزه تألیف و تصحیح کتب نیز دستاوردهای چشمگیری دارد. از جمله آثار او میتوان به تألیف کتابهایی چون «گزیده احوال و آثار عینالقضات» (۱۳۷۳)، «پیغام جمال» (۱۳۸۷)، «عرفان و تصوف و نفوذ آن در هند و بنگلادش» (۱۳۹۳، ترجمه به زبان هندی در ۲۰۲۳)، و تصحیح آثاری مانند «بانت سعاد» (۱۳۷۶)، «تذکره شمع انجمن» (۱۳۸۷)، «نرگسستان» (۱۳۹۲)، و «دیوان عبیدی» (۱۴۰۰) اشاره کرد. او همچنین کتابهای درسی متعددی برای گروههای ادبیات فارسی دانشگاههای بنگلادش تدوین کرده که برخی از آنها، مانند «گزیده شاهنامه فردوسی» و «گزیده مثنوی معنوی»، در داکا به چاپ رسیدهاند.
پروفسور کهدویی برای ارائه مقالات علمی-ادبی خود به شهرهای متعددی در ایران و کشورهای خارجی از جمله پاکستان، هند، چین، ارمنستان، افغانستان، ویتنام، تایلند، تاجیکستان، ژاپن، ترکیه، سوریه، امارات، روسیه، استرالیا، نپال، مالزی و گرجستان سفر کرده است. این سفرها گواهی بر تعهد او به گسترش فرهنگ و ادبیات فارسی در سطح جهانی است.
دکتر کهدویی در سال ۱۳۵۸ به شیوهای ساده و انقلابی ازدواج کرد که حاصل آن چهار فرزند، شامل سه دختر و یک پسر، است که همگی دارای مدارک دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسی هستند. زندگی شخصی و حرفهای او نمونهای الهامبخش از تلاش، تعهد و تأثیرگذاری در حوزه علم و فرهنگ است.
پروفسور محمدکاظم کهدویی با کارنامهای پربار از تدریس، پژوهش و مدیریت، همچنان به عنوان یکی از ستونهای اصلی آموزش و ترویج ادبیات فارسی در ایران و جهان به فعالیت خود ادامه میدهد و میراثی ماندگار از خود به جای گذاشته است.
دیدگاهتان را بنویسید