پیامدهای منفی ماهواره برای کودکان، جوانان و بزرگسالان.
1-ترویج خشونت
یکی از مهمترین و آشکارترین پیامدهای منفی فیلم ها و برنامه های شبکه های ماهواره ای،افزایش خشونت در جامعه است. تحقیقات مختلف روانشناسی با محوریت نظریه یادگیری مشاهده ای آلبرت بندورا نشان داده اند مشاهده صحنه های خشونت آمیز، گرایش به پرخاشگری را در بینندگان آن بالا می برد و این در حالی است که حجم قابل مشاهده برنامه های ماهواره ای به فیلم های سینمایی و سریال هایی اختصاص دارد که در آن صحنه های خشونت آمیز به طور مکرر تکرار می شود. سهل و آسان نشان دادن کشتار و قتل و هرگونه جنایت با سلاح سرد و گرم، ترس بیننده را فرو می ریزد؛ در واقع هنگامی که بیننده ساعت های متوالی، چنین برنامه هایی را می بیند، گویا در کلاس آموزشی ترویج خشونت قرار گرفته است. این تاثیرپذیری بر روی کودکان و نوجوانان بیشتر و قابل تامل تر است.
2-بلوغ زودرس و دسترسی سریع به اطلاعات جنسی
اکثر سریال ها و برنامه های ماهواره ای به راحتی و بدون هیچ سانسوری، مسائل جنسی را مطرح می کنند و نمایش می دهند. این شیوه ارائه اطلاعات حتی در آگهی های بازرگانی ماهواره ای نیز به وفور دیده می شود. متاسفانه بارها مشاهده شده فرزندان کوچک خانواده نیز بدون هیچ محدودیتی و در کنار والدین خود به تماشای این صحنه ها پرداخته اند و این در حالی است که هیچگونه ظرفیتی برای پذیرش اینگونه اطلاعات ندارند، در نتیجه تحت تاثیر آن قرار می گیرند. بلوغ زودرس یکی از نتایج منفی این مسئله است. الگوگیری و تکرار اعمال مشاهده شده با فرزندان کوچکتر نیز، بارها به علت همین مسئله گزارش شده است.
3-باورهای غلط درباره مسائل عاطفی و جنسی
تبلیغات غلط و غلو شده در شبکه های ماهواره ای که دائما بر توانایی های جنسی افراد مجرد و متاهل تاکید می کنند، می تواند زمینه ساز شکل گیری باورهای غلط و کسب اطلاعات نادرست در زمینه مسائل جنسی افراد شود. این برنامه ها و تبلیغات که هدفی جز فروش محصولات خود ندارند، باعث شده اند بسیاری درباره چگونگی و توانمندی های جنسی خود شک کنند و در پی درمان های نادرست بروند. از سویی اطلاعاتی که برنامه های ماهواره ای درباره چگونگی روابط عاطفی در سریال ها و فیلم های خود نشان می دهند، باعث شکل گیری سبک های نادرست ارتباطی بین جوانان می شود.
4*فراهم سازی گسست و درگیری بین نسلی
تاثیر برنامه های ماهواره ای بر روی فرزندان خانواده ها یا همین نوجوانان و جوانان بیشتر است، به طوری که این گروه زمان بیشتری را صرف تماشای برنامه های ماهواره ای می کنند. این برنامه ها ارزش ها، باورها، تصورات، انتظارات و جهت گیری های ارزشی متفاوتی را تبلیغ و عرضه می کنند که باعث می شود به مرور زمان فاصله روانی بین والدین و فرزندان بیشتر و بیشتر شود و به انقطاع یا گسست نسلی بینجامد. البته در پرونده شماره 68 سپیده دانایی گفته شد بروز شکاف بین نسلی در بستر رشد، پیشرفت و تجارب متفاوت، اجتناب ناپذیر است و حتی زمینه ترقی و تعالی را فراهم می کند اما گسست و درگیری بین نسلی شدیدتر خواهد بوده و می توان آن را تا حدودی منفی ارزیابی کرد؛ زیرا در این وضعیت غالبا نوجوانان و جوانان می کوشند آخرین پیوندهای وابستگی خود را از والدین یا نسل بالغ بگسلند و اغلب در این راه به گردنکشی و طغیانگری می پردازند. خلاصه آن که در یک گسست نسلی به جای تعامل بر سر ارزش ها جنگی تمام عیار شکل می گیرد. اختلافات و درگیری های شدید بین فرزندان و والدین، ترک منزل بدون اطلاع، حرمت شکنی ها و ... نتیجه این فرایند است.
5-ایجاد زمینه های اختلاف و تنش بین همسران
در مقابله با این آسیب های ماهواره ای ازآموزش و پرورش و رسانه های داخلی می توانند در نگهداری از قلبهای نوجوانان، به همراه نهادینه نمودن ارزشهای دینی و فرهنگی نقش مهم و کلیدی را ایفا نمایند.
امروز جایگزین‌های فرهنگی و تفریحی بیشماری مانند برنامه‌های مفید کامپیوتری که اوقات فراغت بچه‌ها را می‌‌توان، بدون این که ضرری عایدشان شود، وجود دارد، ضمن اینکه آنها بسیار مفید بوده و در توسعه مدارک علمی‌شان کمک می‌کند، اینگونه برنامه‌ها برای همه افراد خانواده، دختر و پسر، بزرگ و کوچک مناسب می‌باشد.
خصوصی سازی و ایجاد شبکه های رادیو و تلویزیونی خصوصی که بتوانند در چارچوب ارزشی نظام فعالیت داشته باشند، می تواند فضایی را برای ایجاد رقابت در جذب مخاطب به وجود آورد. رقابت در عرصه رسانه باعث کشش و گرایش مخاطب به رسانه می شود، چنانچه ما رسانه های بیگانه(شبکه های ماهواره ای فارسی زبان) را مغایر با اصول جامعه می دانیم باید به تولید فرهنگ در برنامه های خود بپردازیم، طبیعتا زمانی که این تولید وجود ندارد تهاجم فرهنگی این رسانه ها روز به روز افزایش پیدا خواهد کرد .
رسانه ملی باید به منظور رقابت با شبکه های ماهواره ای حجم تولیدات خود را افزایش دهد. افزایش حجم تولیدات در رسانه ملی با توجه به توان مالی گسترده تلویزیون برای ساخت سریال های الف ، امکان بهره گیری از توان بخش دولتی و خصوصی داخل کشور و برخورداری از بازوان پژوهشی از فرصت های پیش روی رسانه ملی در ایران است که در صورت برنامه ریزی صحیح می توان در جهت نیل به اهداف اساسی قدم برداشت.
توجه به مفهوم خلاقیت در برنامه سازی رسانه ای، روآوردن به ژانرهای (گونه های) نو و متنوع در برنامه ریزی، تلاش برای ارتقا خبرگی، تمرکز بر علایق و خواسته های گوناگون مخاطبان و پرهیز از سطحی نگری در برنامه سازی از فرصت های رسانه ملی برای مقابله با شبکه های ماهواره ای است.
وهمچنان بهتر است که صدا وسیما وزارت ارشاد،دستگاه های فرهنگی ،حوزه علمیه دانشگاه ها یک جمع بندی کلی در زمینه های فرهنگی انجام بدهند وبرنامه های تلویزیونی و رادیویی را سرگرم کننده تحقق دهد.واین برنامه ها باید در زمینه اتحاد خانوادگی باشد که بتوانند خانواده ها را دورهم جمع کنند.
متاسفانه شبکه های ماهواره ای مانند:جم،فارسی 1،من و تو و... هستند که بنیان گرم خانواده از بین می برند به همین امر باعث معضل اجتماعی طلاق و... در جامعه شده است.
باتوجه به این مسایل صدا وسیما باید تمهیداتی را برای این معضل در نظرداشته باشد تا بتواند جلوی تهاجم فرهنگی را بگیرد البته در صورتی که هما هنگی بینه دستگاه ها باشد
1-ترویج خشونت
یکی از مهمترین و آشکارترین پیامدهای منفی فیلم ها و برنامه های شبکه های ماهواره ای،افزایش خشونت در جامعه است. تحقیقات مختلف روانشناسی با محوریت نظریه یادگیری مشاهده ای آلبرت بندورا نشان داده اند مشاهده صحنه های خشونت آمیز، گرایش به پرخاشگری را در بینندگان آن بالا می برد و این در حالی است که حجم قابل مشاهده برنامه های ماهواره ای به فیلم های سینمایی و سریال هایی اختصاص دارد که در آن صحنه های خشونت آمیز به طور مکرر تکرار می شود. سهل و آسان نشان دادن کشتار و قتل و هرگونه جنایت با سلاح سرد و گرم، ترس بیننده را فرو می ریزد؛ در واقع هنگامی که بیننده ساعت های متوالی، چنین برنامه هایی را می بیند، گویا در کلاس آموزشی ترویج خشونت قرار گرفته است. این تاثیرپذیری بر روی کودکان و نوجوانان بیشتر و قابل تامل تر است.
2-بلوغ زودرس و دسترسی سریع به اطلاعات جنسی
اکثر سریال ها و برنامه های ماهواره ای به راحتی و بدون هیچ سانسوری، مسائل جنسی را مطرح می کنند و نمایش می دهند. این شیوه ارائه اطلاعات حتی در آگهی های بازرگانی ماهواره ای نیز به وفور دیده می شود. متاسفانه بارها مشاهده شده فرزندان کوچک خانواده نیز بدون هیچ محدودیتی و در کنار والدین خود به تماشای این صحنه ها پرداخته اند و این در حالی است که هیچگونه ظرفیتی برای پذیرش اینگونه اطلاعات ندارند، در نتیجه تحت تاثیر آن قرار می گیرند. بلوغ زودرس یکی از نتایج منفی این مسئله است. الگوگیری و تکرار اعمال مشاهده شده با فرزندان کوچکتر نیز، بارها به علت همین مسئله گزارش شده است.
3-باورهای غلط درباره مسائل عاطفی و جنسی
تبلیغات غلط و غلو شده در شبکه های ماهواره ای که دائما بر توانایی های جنسی افراد مجرد و متاهل تاکید می کنند، می تواند زمینه ساز شکل گیری باورهای غلط و کسب اطلاعات نادرست در زمینه مسائل جنسی افراد شود. این برنامه ها و تبلیغات که هدفی جز فروش محصولات خود ندارند، باعث شده اند بسیاری درباره چگونگی و توانمندی های جنسی خود شک کنند و در پی درمان های نادرست بروند. از سویی اطلاعاتی که برنامه های ماهواره ای درباره چگونگی روابط عاطفی در سریال ها و فیلم های خود نشان می دهند، باعث شکل گیری سبک های نادرست ارتباطی بین جوانان می شود.
4*فراهم سازی گسست و درگیری بین نسلی
تاثیر برنامه های ماهواره ای بر روی فرزندان خانواده ها یا همین نوجوانان و جوانان بیشتر است، به طوری که این گروه زمان بیشتری را صرف تماشای برنامه های ماهواره ای می کنند. این برنامه ها ارزش ها، باورها، تصورات، انتظارات و جهت گیری های ارزشی متفاوتی را تبلیغ و عرضه می کنند که باعث می شود به مرور زمان فاصله روانی بین والدین و فرزندان بیشتر و بیشتر شود و به انقطاع یا گسست نسلی بینجامد. البته در پرونده شماره 68 سپیده دانایی گفته شد بروز شکاف بین نسلی در بستر رشد، پیشرفت و تجارب متفاوت، اجتناب ناپذیر است و حتی زمینه ترقی و تعالی را فراهم می کند اما گسست و درگیری بین نسلی شدیدتر خواهد بوده و می توان آن را تا حدودی منفی ارزیابی کرد؛ زیرا در این وضعیت غالبا نوجوانان و جوانان می کوشند آخرین پیوندهای وابستگی خود را از والدین یا نسل بالغ بگسلند و اغلب در این راه به گردنکشی و طغیانگری می پردازند. خلاصه آن که در یک گسست نسلی به جای تعامل بر سر ارزش ها جنگی تمام عیار شکل می گیرد. اختلافات و درگیری های شدید بین فرزندان و والدین، ترک منزل بدون اطلاع، حرمت شکنی ها و ... نتیجه این فرایند است.
5-ایجاد زمینه های اختلاف و تنش بین همسران
در مقابله با این آسیب های ماهواره ای ازآموزش و پرورش و رسانه های داخلی می توانند در نگهداری از قلبهای نوجوانان، به همراه نهادینه نمودن ارزشهای دینی و فرهنگی نقش مهم و کلیدی را ایفا نمایند.
امروز جایگزین‌های فرهنگی و تفریحی بیشماری مانند برنامه‌های مفید کامپیوتری که اوقات فراغت بچه‌ها را می‌‌توان، بدون این که ضرری عایدشان شود، وجود دارد، ضمن اینکه آنها بسیار مفید بوده و در توسعه مدارک علمی‌شان کمک می‌کند، اینگونه برنامه‌ها برای همه افراد خانواده، دختر و پسر، بزرگ و کوچک مناسب می‌باشد.
خصوصی سازی و ایجاد شبکه های رادیو و تلویزیونی خصوصی که بتوانند در چارچوب ارزشی نظام فعالیت داشته باشند، می تواند فضایی را برای ایجاد رقابت در جذب مخاطب به وجود آورد. رقابت در عرصه رسانه باعث کشش و گرایش مخاطب به رسانه می شود، چنانچه ما رسانه های بیگانه(شبکه های ماهواره ای فارسی زبان) را مغایر با اصول جامعه می دانیم باید به تولید فرهنگ در برنامه های خود بپردازیم، طبیعتا زمانی که این تولید وجود ندارد تهاجم فرهنگی این رسانه ها روز به روز افزایش پیدا خواهد کرد .
رسانه ملی باید به منظور رقابت با شبکه های ماهواره ای حجم تولیدات خود را افزایش دهد. افزایش حجم تولیدات در رسانه ملی با توجه به توان مالی گسترده تلویزیون برای ساخت سریال های الف ، امکان بهره گیری از توان بخش دولتی و خصوصی داخل کشور و برخورداری از بازوان پژوهشی از فرصت های پیش روی رسانه ملی در ایران است که در صورت برنامه ریزی صحیح می توان در جهت نیل به اهداف اساسی قدم برداشت.
توجه به مفهوم خلاقیت در برنامه سازی رسانه ای، روآوردن به ژانرهای (گونه های) نو و متنوع در برنامه ریزی، تلاش برای ارتقا خبرگی، تمرکز بر علایق و خواسته های گوناگون مخاطبان و پرهیز از سطحی نگری در برنامه سازی از فرصت های رسانه ملی برای مقابله با شبکه های ماهواره ای است.
وهمچنان بهتر است که صدا وسیما وزارت ارشاد،دستگاه های فرهنگی ،حوزه علمیه دانشگاه ها یک جمع بندی کلی در زمینه های فرهنگی انجام بدهند وبرنامه های تلویزیونی و رادیویی را سرگرم کننده تحقق دهد.واین برنامه ها باید در زمینه اتحاد خانوادگی باشد که بتوانند خانواده ها را دورهم جمع کنند.
متاسفانه شبکه های ماهواره ای مانند:جم،فارسی 1،من و تو و... هستند که بنیان گرم خانواده از بین می برند به همین امر باعث معضل اجتماعی طلاق و... در جامعه شده است.
باتوجه به این مسایل صدا وسیما باید تمهیداتی را برای این معضل در نظرداشته باشد تا بتواند جلوی تهاجم فرهنگی را بگیرد البته در صورتی که هما هنگی بینه دستگاه ها باشد
ارسال نظر
آخرین اخبار
نیازمندیها
مطبوعات و خبرگزاریها