پزشکیان: عمل به قرآن کریم در جامعه باید نمود پیدا کند

 مسعود پزشکیان یکشنبه شب در سی‌امین آئین تکریم خادمان قرآن کریم، با اشاره به جایگاه قرآن در هدایت فردی و اجتماعی اظهار داشت: امروز در جامعه ما افراد بسیاری هستند که حافظ و قاری قرآن‌اند و روزبه‌روز بر تعداد آنها افزوده می‌شود. این برکتی بزرگ است و نشان از زحمات عزیزانی دارد که در مسیر آموزش و گسترش معارف قرآنی تلاش می‌کنند، اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که حضور قرآن در جامعه تنها به حفظ و قرائت محدود نشود، بلکه باید در عمل و سبک زندگی ما نمایان شود.

رئیس جمهور با استناد به آیه ان هذا القرآن یهدی للتی هی اقوم، خاطرنشان کرد: این آیه می‌فرماید این قرآن به راهی هدایت می‌کند که استوارترین و برترین مسیر است، اما اگر ما قرآن را چراغ راه می‌دانیم، چگونه است که در جامعه‌مان هنوز در بسیاری از ابعاد دچار ضعف هستیم؟ چرا باید در علم، در اخلاق، در رفتار و در مدیریت با چالش‌هایی روبه‌رو باشیم؟

اهمیت پیوند دانش قرآنی با عمل اجتماعی

پزشکیان با تأکید بر اهمیت پیوند دانش قرآنی با عمل اجتماعی تصریح کرد: مشکل اصلی، فاصله‌ای است که بین دانستن و عمل کردن به قرآن وجود دارد. ما ادعا می‌کنیم که قرآن راه هدایت را به ما نشان می‌دهد و انسان را به اوج می‌رساند، اما اگر در عمل، نشانه‌ای از این هدایت در زندگی فردی و اجتماعی ما دیده نشود، باید در رفتار خود بازنگری کنیم.

رئیس جمهور با اشاره به ضرورت هماهنگی بین دانش قرآنی و سبک زندگی خاطرنشان کرد: نمی‌توان مدعی بود که قرآن، راه را روشن می‌کند، اما جامعه‌ای داشت که در مدیریت، در اخلاق، در عدالت اجتماعی و در رفتار دچار چالش باشد. اگر از قرآن آگاهی داریم، اما در عمل آن را جاری نمی‌کنیم، این نشان‌دهنده یک شکاف عمیق است که باید پر شود.

پزشکیان با اشاره به تفسیر امام صادق علیه‌السلام درباره هدایت و مسیر زندگی اظهار داشت: در روایات آمده است که اگر مسلمانان تنها به دو آیه قرآن توجه کنند، می‌توانند مسیر صحیح زندگی خود را پیدا کنند و به جایگاهی که انتظارشان را می‌کشد، برسند. این دو آیه بیان می‌کنند که لا إله إلا الله بشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون أحسنه، أولئک الذین هداهم الله و أولئک هم أولوا الألباب.

رئیس جمهور با تأکید بر اهمیت گوش دادن به سخن حق خاطرنشان کرد: این آیه به دو اصل اساسی اشاره دارد. اول اینکه انسان باید حرف دیگران را بشنود و اگر درست بود، بپذیرد و اگر نادرست بود، بدون ایجاد درگیری و نزاع آن را رد کن، اما متأسفانه ما یاد نگرفته‌ایم که با یکدیگر بنشینیم و سخنان هم را بشنویم. اگر فردی سخن درستی می‌گوید، باید گوش داد و اگر قابل قبول نبود، می‌توان نپذیرفت، اما بدون دعوا و تخریب.

پزشکیان با استناد به آیه‌ای دیگر از قرآن تصریح کرد: در آیه‌ای دیگر آمده است که بل کذبوا بما لم یحیطوا بعلمه و لما یأتهم تأویله، کذلک کذب الذین من قبلهم، فانظر کیف کان عاقبة الظالمین. این آیه درباره کسانی سخن می‌گوید که بدون داشتن علم و آگاهی، حقیقت را انکار می‌کنند و از روی ناآگاهی، آن را تکذیب می‌کنند. این همان سرنوشتی است که ظالمان پیشین نیز دچار آن شدند. هیچ ظلمی بالاتر از این نیست که انسان چیزی را که نمی‌داند، صرفاً از روی ناآگاهی و تعصب انکار کند.

رئیس جمهور با تأکید بر اهمیت حق‌گویی و دوری از تعصب خاطرنشان کرد: آیه‌ای دیگر نیز می‌فرماید علی الله إلا الحق؛ یعنی مگر ما با خدا پیمان نبسته‌ایم که جز حق چیزی نگوییم؟ پس چرا برخی از افراد، به جای پذیرش حقیقت، در برابر آن موضع‌گیری می‌کنند؟ دو نکته اساسی در اینجا وجود دارد؛ اول اینکه همیشه حقیقت را بگوییم، و دوم اینکه چیزی را که نمی‌دانیم، ناآگاهانه تکذیب نکنیم.

پزشکیان با اشاره به چالش‌های فرهنگی جامعه تصریح کرد: آیا امروز این فرهنگ در جامعه ما وجود دارد؟ آیا ما قبل از شناختن یک فرد، او را قضاوت نمی‌کنیم؟ آیا قبل از شنیدن یک ایده، آن را رد نمی‌کنیم؟ بسیاری از ما بدون آگاهی، به نقد و حتی تخریب دیگران می‌پردازیم، درحالی‌که حتی به صحبت‌های آنها گوش نداده‌ایم. این همان مشکلی است که قرآن نیز به آن اشاره کرده است.

باید یاد بگیریم که به صحبت‌های دیگران گوش دهیم

رئیس جمهور با تأکید بر لزوم تغییر این رویکرد در جامعه اظهار داشت: باید یاد بگیریم که به صحبت‌های دیگران گوش دهیم، آنها را بررسی کنیم، و اگر منطقی و درست بودند، آنها را بپذیریم. اگر هم قابل قبول نبودند، بدون تخریب و توهین آنها را کنار بگذاریم.آیه‌ای از قرآن کریم می‌فرماید شما مسیر خود را بروید و من نیز مسیر خود را، اما این به معنای آن نیست که با جهل و ناآگاهی، در برابر هر سخن جدیدی که می‌شنویم، مقاومت کنیم.

پزشکیان خاطرنشان کرد: هیچ ظلمی بالاتر از این نیست که انسان در مسئله‌ای که نمی‌داند، رهنمود بدهد. اگر قرار است مسیر صحیحی را نشان دهیم، باید افرادی که علم و تجربه کافی دارند، سخن بگویند و ما نیز شنونده باشیم. این همان چیزی است که امروز به آن نیاز داریم؛ شنیدن، شناختن، تحلیل کردن و سپس تصمیم گرفتن.

رئیس جمهور با اشاره به مفهوم ایمان و ابعاد آن در نهج‌البلاغه اظهار داشت: ایمانی که درباره آن سخن گفته می‌شود، بر پایه چهار اصل بنا شده است؛ عدل و جهاد از جمله ارکان اصلی این ایمان هستند، اما ایمان چیزی نیست که به‌سادگی قابل دستیابی باشد. شهید بهشتی در کتاب حق و باطل، به‌روشنی توضیح می‌دهد که ایمان شامل صبر، یقین، عدل و جهاد است. هرکدام از این مفاهیم، خود دارای ابعاد گسترده‌ای هستند که درک آنها نیازمند مطالعه و تعمق است.

پزشکیان با اشاره به اهمیت درونی‌سازی مفاهیم ایمانی تصریح کرد: وقتی درباره ایمان صحبت می‌کنیم، باید درک کنیم که صبر یعنی چه، یقین چه جایگاهی دارد و جهاد به چه معناست. اینها فقط الفاظی نیستند که بر زبان جاری شوند، بلکه پایه‌های اساسی یک جهان‌بینی کامل هستند. کفر و شک نیز هرکدام تعاریف خاص خود را دارند و شناخت درست آنها، ما را در مسیر صحیح هدایت می‌کند.

ایمان یعنی حرکت دائمی در مسیر تکامل و این مسیر، نقطه پایانی ندارد

رئیس جمهور با تأکید بر نقش آموزش در پرورش نسل آگاه و متعهد خاطرنشان کرد: آنچه که امروز به آن نیاز داریم، این است که دانشجویان، محصلان و فرزندان ما طوری آموزش ببینند که در علم، اخلاق و معرفت، به بالاترین درجات برسند. آنها باید به قوی‌ترین، عالم‌ترین و بااخلاق‌ترین افراد جامعه تبدیل شوند. خداوند، ربی اعلی و ربی عظیم است و عبادت او، حرکت به سوی تعالی است. ایمان یعنی حرکت دائمی در مسیر تکامل و این مسیر، نقطه پایانی ندارد.

پزشکیان با اشاره به ضرورت پیوند قرآن با سبک زندگی تصریح کرد: ایمان زمانی معنا پیدا می‌کند که در رفتار، تفکر و سبک زندگی انسان ظهور و بروز داشته باشد. اگر ایمان فقط در زبان باشد، اما در عمل تغییری ایجاد نکند، کارکرد حقیقی خود را از دست خواهد داد. این همان موضوعی است که باید به‌طور ویژه به دانش‌آموزان و دانشجویان آموزش داده شود.

رئیس جمهور با استناد به مباحث قرآنی و تعالیم ائمه اطهار اظهار داشت: تمام آنچه که در اسلام و قرآن مطرح شده است، حول دو محور اساسی می‌گردد؛ حق و عدالت. هرگاه این دو اصل در جامعه حاکم شوند، مسیر هدایت روشن خواهد شد. اسلامی که قرآن از آن سخن می‌گوید و ائمه از آن دفاع می‌کنند، اسلامی است که در آن، حق و عدالت به‌عنوان اصول بنیادین در تمامی عرصه‌ها اجرا شود.

تمام هدفی که ما در حکومت و مدیریت جامعه دنبال می‌کنیم، اجرای عدالت است

رئیس جمهور با اشاره به فلسفه ظهور و نقش عدالت در جامعه اظهار داشت: امام زمان وقتی ظهور کند، زمین را سرشار از عدل و داد خواهد کرد، پس از آنکه ظلم و ستم آن را فرا گرفته باشد. تمام هدفی که ما در حکومت و مدیریت جامعه دنبال می‌کنیم، اجرای عدالت است. مقام معظم رهبری نیز بارها تأکید کرده‌اند که ما در این مسیر عقب هستیم؛ یعنی در تحقق این عدالت، کاستی‌هایی داریم و باید برای رسیدن به آن تلاش کنیم. اگر امروز در جامعه با مشکلاتی مواجه هستیم، دلیل آن عدم رعایت انصاف و عدالت در برخورد با مردم است.

پزشکیان با تأکید بر لزوم رفتار عادلانه در اداره کشور خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم جامعه اصلاح شود، باید رفتارمان را بر اساس انصاف و عدالت تنظیم کنیم. همان‌طور که از نزدیکان خود حمایت می‌کنیم و دغدغه آنها را داریم، باید همه مردم را نیز به همین چشم ببینیم. این همان چیزی است که باید برای آن قیام و تلاش کرد و برای تحقق آن، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی داشت.

رئیس جمهور با اشاره به نقش رویدادهای فرهنگی و قرآنی در شکل‌گیری یک جامعه آرمانی تصریح کرد: مجالس، نمایشگاه‌ها و برنامه‌هایی که شما عزیزان برگزار می‌کنید، تنها یک مراسم ساده نیستند، بلکه زمینه‌ای برای تغییر رفتار ما و ایجاد یک جامعه الگو هستند. جامعه‌ای که وقتی دیگران به آن نگاه می‌کنند، آرزو کنند که کاش در چنین محیطی زندگی می‌کردند. چرا باید وضعیت برخی جوامع دیگر به گونه‌ای باشد که جوانان ما به آنها حسرت بخورند و برای حضور در آنجا انگیزه پیدا کنند؟ آیا نباید جامعه ما به سمتی حرکت کند که دیگران آرزوی حضور در کنار ما را داشته باشند؟

پزشکیان با استناد به سیره پیامبر اسلام خاطرنشان کرد: رسول خدا در مسجد نشسته بود، کسی وارد شد و پرسید: محمد کجاست؟ گفتند او همین‌جا نشسته است. آن فرد پرسید که چگونه نمی‌توانم او را تشخیص دهم؟ زیرا رسول خدا آن‌قدر ساده و بی‌تکلف در میان مردم بود که تفاوتی میان او و دیگران احساس نمی‌شد. ما نیز باید همانگونه باشیم.

رئیس جمهور با تأکید بر اینکه هیچ‌کس نمی‌تواند از قضاوت الهی بگریزد، تصریح کرد: همه ما بنده خدا هستیم و در نهایت، هیچ راهی برای فرار از عدالت الهی وجود ندارد. تقوا دریایی از معرفت است که باید آن را در رفتار و تصمیم‌گیری‌های خود جاری کنیم.

پزشکیان در پایان با قدردانی از تلاش‌ها و زحمات برگزارکنندگان این مراسم اظهار داشت: از همه شما عزیزان که در این مسیر تلاش می‌کنید، قدردانی می‌کنم. از خداوند بزرگ در این ماه مبارک و این شب‌های ارزشمند درخواست می‌کنم که ما را از عاملین به قرآن قرار دهد، شرمنده شهدا و بزرگان نکند و توفیق حرکت در مسیر عدالت و انسانیت را نصیب ما گرداند.